(column:23/01/13)
Miljaar Sjeraar:  De Allesvernietigende Roulette

Weer ging er een voetbalclub verloren in de Jupiler League. AGOVV werd het kind van de rekening dit seizoen. De voetbalclub uit Apeldoorn komt hiermee in het rijtje van RBC Roosendaal en HFC Haarlem terecht, die ook hun proflicentie zijn kwijtgeraakt na een faillissement. Opvallend is dat er op zo'n kort tijdbestek drie voetbalclubs ter ziele zijn gegaan, terwijl het in de hele Nederlandse voetbalgeschiedenis op incidenten aankwam. Zou de economische crisis haar uitwerkingen op het betaald voetbal hebben of motiveert het juist bestuurders om de weg van wanbeleid te kiezen?

Niets laat meer slachtoffers achter dan een economische periode genaamd recessie. Oorlogen kennen uiteindelijk minder onschuldige slachtoffers dan deze economische chaos. Hoeveel ondernemingen zijn er wel failliet gegaan de afgelopen tijd, complete familiebedrijven en megaconcerns met grote naamsbekendheid zijn verloren gegaan. Al het hele jaar wordt er overdag op het nieuws van RTL7 een rouwdienst gehouden voor de AEX index. Maar waarom hanteert een moderne beschaving een ruilhandel systeem waar ze zelf geen controle over heeft?

Het weer is iets wat je niet kunt beïnvloeden, de weerman doet een voorspelling en het gebied overkomt het. Maar een recessie lijkt mij het gevolg van een ontwerpfout in een handelssysteem. De oorzaak komt voort uit menselijk falen. Zo worden onderlinge afspraken niet nagekomen, ontstaan er inschattingsfouten.  En veelal kun je spreken van corruptie, zoals financiële producten verkopen zonder echte waarde. Die crisis is niet iets wat je overkomt, het wordt je aangedaan. Het controleren van geld zorgt voor orde en het beheert ook de dagbesteding van de burger. Stel je voor dat we allemaal genoeg geld zouden hebben om iedere dag leuke dingen te kunnen doen. Dan kan je niet eens meer van je oprit afrijden zonder voor te sorteren. Dan zou het krijgen van een hartaanval direct het einde van het leven betekenen en stroomde er ook geen stroom en water meer je tempel binnen.  Demografisch creëer je hier ook exclusiviteit mee over de natie. In de arme buurten zit men op elkaar gestapeld, terwijl voor de mensen met een dikke portemonnee juist enorme privileges zijn weggelegd qua locatie en hiermee automatisch minder overlast. De rol van geld is dus niet vreemd om de wereld draaiende te houden met alle 'nukken' die mensen in zich kunnen hebben.

Wat wel vreemd is, is dat men door de eeuwen heen internationaal een systeem heeft gebouwd dat af en toe op storing gaat. Die storing is zo verwoestend dat het alles kan slopen wat men opgebouwd heeft toen het functioneerde. Het kan zelfs dingen verwoesten dat een vorige storing heeft laten staan. Geen land kan op de uit knop duwen, want door dat systeem heeft alles een waarde gekregen. Het systeem kan zelfs een antwoord geven op de grootste taboe vraag in de moraalwetenschap, namelijk: 'Wat is de prijs van een mensenleven'. Krijgt een mens bijvoorbeeld te maken met speciale vormen van kanker en de Nederlandse zorgverzekering wilt die unieke behandeling in de Verenigde Staten niet vergoeden, dan zijn de totale kosten van die behandeling het uiteindelijke prijskaartje van dat betreffend mensenleven. In minder geciviliseerde beschavingen komt de prijs van een mensenleven overeen met de kosten van een entreekaartje bij MVV, om maar even een vergelijking te noemen. Die landen zijn gelukkig organisatorisch aan het groeien, kampen met een immense bevolkingspopulatie die dezelfde vrijheden als ons probeert na te streven, maar het geld kan uiteindelijk maar in één zak belanden. Ik ben benieuwd hoe Europa er over honderd jaar voor staat ten opzichte van Azië.

Ik maak me niet alleen grote zorgen over de economische situatie in Europa. Maar ook wat er nog uiteindelijk zal overblijven aan cultureel erfgoed speelt door mijn gedachten. Neem nu als concreet voorbeeld de eerste divisie. Drie profclubs zijn inmiddels weggevallen uit de competitie, twee staan waarschijnlijk nog op springen. Dat zou betekenen dat misschien volgend seizoen de competitie nog maar uit vijftien clubs zal bestaan. In de hoofdklasse wilt niemand promoveren omdat ze bang zijn om hetzelfde lot te moeten ondergaan. Even los van de uiteindelijke oorzaken van de eerdergenoemde faillissementen, maar puur kijkend naar de gevolgen hiervan, dan zie je dat de recessie ook het plezier van de voetballiefhebber aantast. Voetbal is in mijn ogen de uitlaatklep voor de arbeidsklasse. In Groot Brittannië zijn legendarische voetbalclubs herrezen uit arme arbeiderskolonies. Deze groep wordt nu dubbel geraakt, economisch en cultureel. Zelfs de legendarische Schotse voetbalclub The Glasgow Rangers bestaan niet meer. En dat is alleen maar het topje van de ijsberg qua verloren voetbalhistorie.

Eigenlijk zijn er maar weinig doelgroepen die de gevolgen van deze crisis bespaard zijn gebleven. De één heeft het wat meer te verduren dan de ander. Maar het blijft een vreemde zaak dat door menselijke inmenging in de programmatuur van het economische systeem 'onschuldigen' dingen moeten overkomen. Het is triest om te zien hoe de competitie wordt uitgekleed als een weerloze bejaarde door de stagiaire van de thuiszorg. Degraderen voelde in het verleden al aan als een schaamte, maar nu lijkt het helemaal alsof je als vis in een glas water beland, met zo weinig deelnemers. Men kan beter hoe destijds in het voormalige Joegoslavië met een tank door een woonhuis knallen, dan ziet men tenminste de schade die een verwoestende levensgebeurtenis aanricht. Nu is het machteloos wachten op economisch herstel, geen natie die de crisis kan temmen of de fout ongedaan kan maken. Ethische vragen als : -Wat zou de invoering van het internet voor een impact hebben gehad op de detailhandel?- ,-Wat gebeurt er met de burgers die vervangen zijn geworden door de automatisering? Waarom zou een ondernemer een zestigjarige in dienst nemen? Enzovoorts. Er hebben heel wat van deze ontwikkelingen plaatsgevonden de afgelopen jaren, die zijn igedoogd geworden zonder dat men gekeken heeft naar de gevolgen. Het geld zal ooit wel weer terugkomen bij de burger, misschien met minder garanties dan in het verleden, maar de vernietigde cultuur blijft voor altijd weg. Eenmaal terug bij de amateurs is het een lange weg terug naar het betaald voetbal. En mochten deze ploegen het dan toch lukken om te promoveren, dan is het misschien weer wachten tot de volgende economische elastiek weer is uitgerekt en het afbreken opnieuw begint. Of krijgt men ooit wel de wijsheid die bij het kapitaal hoort?

-houtengerard